Bulgaristan'daki karışıklık AB'de kaygılara yol açıyor

Eski İçişleri Bakanı aleyhindeki telefon dinleme suçlamaları ve devam eden toplumsal ve siyasi ayaklanmalar, AB'den ülkedeki hukuk düzeni, yolsuzluk ve organize suçla mücadele hakkında olumsuz bir değerlendirme gelmesine neden olabilir.

Analistler ve uzmanlar, yakın tarihte meydana gelen bir telekulak skandalı ve Bulgaristan'ın yeni hükümetine yönelik geniş çaplı protestoların AB tarafından yakından izlendiği ve Avrupa Komisyonu'nun (AK) ülkenin ilerlemesiyle ilgili yapacağı değerlendirmelere kaçınılmaz şekilde yansıyacağı konusunda uyardı.

AK Başkanı Jose Manuel Barroso Bulgaristan Başbakanı Plamen Oresharski ile geçtiğimiz hafta Brüksel'de yaptığı görüşme sonrasında, "Bulgaristan'da son dönemde yaşanan gelişmeler iyi değildi ve özellikle Devlet Ulusal Güvenlik Dairesi Başkanlığı görevine yapılan atamayla ilgili tartışmalar olmak üzere, sadece Bulgar toplumu içinde değil, Bulgaristan'ın Avrupalı ortakları arasında da kaygılara yol açtı." diyerek, ülkedeki gösterilerin "Bulgaristan'da hukukun üstünlüğüyle ilgili kaygıların derinliğini ortaya koyduğunu" sözlerine ekledi.

Barroso, "Başbakanı, başta yolsuzluk ve organize suçla mücadele konusunda olmak üzere geniş çaplı istişarelerde bulunmaya da çağırdım." dedi.

Bulgaristan Hakimler Derneği'nin kurucularından biri ve 1997 yılındaki kayyum hükümetinde Adalet Bakan Yardımcısı olarak görev yapmış olan Neli Kutzkova SETimes'a yaptığı açıklamada, "Benim tahminim, Bulgaristan'da meydana gelen olayların AK'nin 2013 yılı sonunda yayınlayacağı izleme raporuna yansıyacağı şeklinde, çünkü bunlar önemsiz olaylar değil." şeklinde konuştu.

Şubat ayındaki halk protestoları sonrasında hükümeti istifa eden eski İçişleri Bakanı ve görevdeki GERB milletvekili Tzvetan Tzvetanov, İçişleri Bakanlığı yetkilileri üzerinde yeterli denetim oluşturmamak ve böylece astlarının üst düzey siyasiler, hakimler ve iş insanlarının telefonlarını dinlemesine olanak sağlamakla suçlanması sonrasında dokunulmazlığını kaybetti.

Savcılık, bu kez bölgesel bir mafyayla mücadele biriminin eski başkanın aleyhinde açılan bir soruşturmada özel izleme cihazlarının kullanılmasına izin vermediği için, Tzvetanov hakkında yeni suçlamalarda bulunmak üzere olduğunu açıkladı.

Olaylar, insanların GERB'nin baş siyasi rakibi Bulgar Sosyalist Partisi'nin (BSP) geçtiğimiz günlerde seçilen hükümetini protesto etmek üzere sokaklara dökülmeye devam etmesiyle giderek büyüyen bir siyasi ve toplumsal ayaklanma dalgası karşısında gelişiyor.

Protestolar, şaibeli bir medya patronunun Ulusal Güvenlik Dairesi'nin başına getirilmesiyle başladı. 33 yaşındaki Delyan Peevski istifa etmesine karşın, kabine istifa etmeyi reddettiği için protestolar devam ediyor.

Bulgaristan ve Romanya'nın AB yolu hakkında kapsamlı araştırmalar yürütmüş olan Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden Francois Frison-Roche, SETimes'a yabancı gözlemci ve karar mercilerinin "yaklaşan izleme raporunda yer alan unsurları ve Bulgar makamlarının yapacağı ayarlamaları dikkatli bir şekilde okuyacağını" söyledi.

Frison-Roche, "Bulgaristan'ın AB üyesi olduktan beş yıl sonra, işbirliği ve onay mekanizması kapsamında bu tip bir rapora hâlâ neden ihtiyacı olduğu sorusu akla gelebilir." dedi.

Bulgaristan ve Romanya 2007 yılında AB'ye katıldığında uygulamaya konan işbirliği ve onay mekanizması, her iki ülkenin de katılımını pürüzsüz hale getirmek, politika ve kurumların işleyişini korumak ve başta yargı reformu, yolsuzluk ve organize suç alanlarında olmak üzere devam eden eksikliklerin giderilmesine yardımcı olmak için uygulamaya kondu. O zamandan bu yana, yılda iki defa bu mekanizma kapsamında raporlar yayınlanıyor.

Sofya'daki Demokrasi Çalışmaları Merkezi'nin Hukuk Programı'nda görevli baş analist Dimitar MarkovSETimes'a verdiği demeçte, Bulgaristan'ın yurt dışındaki imajının son karışıklıklardan zarar gördüğünü söyledi.

Olayların uluslararası alanda ciddi sonuçlara yol açma olasılığı hakkındaki şüphesini dile getirmekle birlikte Markov, bunların AK'nin izleme belgelerinde olumsuz değerlendirmelere neden olabileceğini kaydetti.

SETimes'a konuşan Markov şunları söyledi: "Bu sorunun, büyük oranda diğer ülkelerin tavır almaktan doğal olarak kaçındığı bir iç sorun olması nedeniyle ciddi elverişsiz sonuçlara yol açacağına inanmıyorum ... Ancak, son olayların AK'nin Bulgaristan'ın işbirliği ve onay mekanizmasıyla ilgili hazırlayacağı raporda bazı olumsuz değerlendirmelere yol açma olasılığını da dışlamıyorum."

setimes